“Một số người cho rằng họ đã thử mọi cách nhưng vô ích, tuy nhiên, vẫn có giải pháp cho vấn đề này.”

Có quá nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá  trên thị trường hiện nay như dùng thuốc uống, thuốc bôi, thuốc theo toa, thuốc không kê đơn, thiên nhiên, khoa học, điều trị tại nhà, v.v. Do đó, không dễ dàng gì để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp với làn da của bạn.

 

1. Có nhiều yếu tố gây ra mụn

Tất cả các chuyên gia về da và mụn cho rằng không có duy nhất một phương pháp để điều trị da mụn. Mụn là do nhiều yếu tố gây ra và phải thực hiện một loạt các biện pháp điều trị bổ sung cũng như thay đổi lối sống để điều trị dứt điểm tình trạng này.

Để giúp bạn hiểu rõ hơn, sau đây là tổng quan về một số phương pháp và phạm vi điều trị hiện có, trả lời cho một số câu hỏi: Khi nào bạn nên gặp bác sĩ da liễu? Những phương pháp sử dụng thuốc bôi ngoài da hoặc thuốc uống nào được sử dụng để điều trị mụn tại nhà? Những hiệu quả và tác dụng phụ kèm theo?

 

Tất cả phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương do mụn trứng cá và tác động của chúng đối với chất lượng cuộc sống.

  • Mụn xảy ra ở mọi độ tuổi nhưng đặc biệt phổ biến ở giai đoạn thanh thiếu niên. Một số bạn vượt qua tình trạng này tương đối dễ dàng nhờ áp dụng phương pháp và sản phẩm điều trị phù hợp nhưng nhiều bạn thì không,do đó phải nhờ đến sự can thiệp của bác sĩ da liễu.
  • Đối với những người trưởng thành bị mụn trứng cá dai dẳng hoặc tái phát, họ có xu hướng nhanh chóng đến gặp bác sĩ để giải quyết các vấn đề của mình, vì mụn xuất hiện trong giai đoạn này gây ảnh hưởng đáng kể đến vẻ ngoài và tinh thần của họ.
  • Hiện nay, mọi người thường chú trọng nhiều đến vẻ ngoài và những người bị mụn trứng cá có xu hướng nhanh chóng tìm đến bác sĩ da liễu khi các phương pháp điều trị thông thường không hiệu quả. Mụn trứng cá được xem xét là lý do số một để gặp bác sĩ da liễu, vì chỉ bác sĩ có chuyên môn mới có thể đánh giá khách quan mức độ nghiêm trọng tình trạng mụn trên da của bạn, theo phân loại chính thức của Hiệp hội da liễu Pháp cũng như những phương pháp điều trị bạn từng thử qua để từ đó kê đơn điều trị phù hợp. 
  • Ngoài ra, việc lựa chọn một loại thuốc tránh thai phù hợp có thể quyết định đến việc cải thiện làn da của bạn. Bạn có thể thảo luận vấn đề này với bác sĩ phụ khoa giúp bác sĩ tìm ra phương hướng kê đơn phù hợp với làn da của bạn.
phương pháp điều trị mụn

3. 4 Mục tiêu chính trong việc điều trị mụn trứng cá

Mỗi phương pháp điều trị mụn trứng cá khác nhau, dù là bôi ngoài da (kem, gel, v.v.) hay uống (viên nén, viên nang, v.v.), đều có những mục tiêu nhất định. Trong một số trường hợp, một số phương pháp có thể được kết hợp để điều trị mụn trứng cá.

 

vi khuẩn Cutibacterium acnes

1. Tiêu diệt vi khuẩn Cutibacterium acnes (trước đây gọi là Vi khuẩn Propionibacterium Acnes, gọi tắt là vi khuẩn P.Acnes), một loại vi khuẩn gây ra mụn trứng cá.

hình thành mụn

2. Giảm lượng bã nhờn tiết ra, từ đó giảm thiểu tình trạng mụn trên da.

 

cách hình thành mụn

3. Loại bỏ viêm mụn đầu trắng, mụn sưng đỏ, mụn nang, v.v.

 

Điều trị các tổn thương do mụn

4. Điều trị các tổn thương do mụn (mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng) gây ra bằng các phân tử kích hoạt tái tạo tế bào da để tạo ra hiệu ứng tiêu sừng.

 

Phương pháp điều trị mụn trứng cá bằng thuốc uống chỉ có thể được kê đơn bởi bác sĩ sau khi bác sĩ đã đánh giá được mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá trên da của bạn.

  • Thuốc kháng sinh, chủ yếu là cyclins và erythromycin, được chỉ định để điều trị mụn viêm, vì chúng giảm tối đa lượng vi khuẩn trên bề mặt da và trong các nang lông, từ đó giúp chống viêm, giảm sưng tấy. Tuy nhiên, phương pháp này có thể khiến vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc.

“Cần lưu ý rằng hầu hết các phương pháp điều trị đều nhạy cảm với ánh sáng, tức là làn da sẽ phản ứng lại khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời như cháy nắng, bỏng nắng nặng”.

Do đó, khi sử dụng thuốc kháng sinh, bạn nhất định phải sử dụng kem chống nắng khi tiếp xúc với tia UV hoặc ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, chỉ nên sử dụng thuốc kháng sinh trong khoảng thời gian tối đa là 3 tháng.

  • Phương pháp điều trị nội tiết tố là sự kết hợp giữa estrogen và progestin, chủ yếu dành cho phụ nữ trưởng thành. Chúng hoạt động giống như thuốc tránh thai với những rủi ro và chống chỉ định giống nhau. Phương pháp này được dành riêng cho một số loại mụn trứng cá và cần được theo dõi chặt chẽ do nguy cơ huyết khối cao.
  • Cuối cùng, phương pháp điều trị mụn bằng thuốc isotretinoin được sử dụng cho những trường hợp mụn nghiêm trọng nhất và các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Isotretinoin là một retinoid có nguồn gốc từ vitamin A, nhắm vào cả quá trình sản xuất bã nhờn và viêm nang lông. Đây là một loại thuốc trị mụn mạnh; do đó, phải được kê đơn và theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu và phải được sử dụng cùng với phương pháp tránh thai vì phân tử này có thể gây ra những bất thường nghiêm trọng cho thai nhi nếu phụ nữ mang thai sử dụng. Ngoài ra, cũng có nhiều tác dụng phụ đi kèm, bao gồm khô da và niêm mạc nghiêm trọng, nhưng ngược lại, hiệu quả phương pháp này mang lại là không thể phủ nhận.
  • Kẽm, hay đúng hơn là kẽm gluconate, được sử dụng để nhắm vào thành phần gây viêm da của mụn trứng cá.
điều trị mụn bằng viên uống

Có rất nhiều phương pháp bôi ngoài da (hay điều trị tại chỗ) khác nhau tồn tại trên thị trường, cả kê đơn lẫn không kê đơn. Đôi khi, các hoạt chất giống nhau nhưng được sử dụng ở nồng độ khác nhau tùy vào tình trạng mụn, đặc biệt, các công thức cô đặc nhất chỉ được kê theo toa.

Trước hết, bạn nên ghi nhớ việc áp dụng thói quen làm sạch da và sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm phù hợp có tác động rất lớn đến tình trạng da mụn của bạn. 

“Các phương pháp điều trị tại chỗ thường có một hoặc nhiều tác dụng, tùy thuộc vào loại tổn thương trên da, và cũng có thể kết hợp cùng một lúc nhiều loại hoạt chất”.

Hiệu quả thường có thể được nhìn thấy chỉ sau 4-6 tuần điều trị.

  • Gel và kem có tác dụng tiêu sừng nhằm tinh chỉnh kết cấu da bằng cách kích thích tái tạo tế bào ở lớp biểu bì để loại bỏ nhân mụn bên dưới da. Phương pháp này chủ yếu dành cho các trường hợp mụn trứng cá có đặc điểm chủ yếu là lớp sừng quá dày. Những sản phẩm này thường chứa AHA (axit alpha hydroxy), BHA (axit salicylic) hoặc benzoyl peroxide cũng có tác dụng kháng khuẩn. Ngoài ra, chúng thường gây kích ứng da, do đó, đòi hỏi mức độ chống nắng cao.
  • Phương pháp điều trị kháng khuẩn, thường sử dụng các phân tử kháng sinh, liên quan đến tác dụng chống viêm. Mục đích chính nhằm giảm hoạt động của vi khuẩn Cutibacterium acnes gây ra viêm mụn đỏ, có khả năng tiến triển thành mụn nang. Nhóm phương pháp điều trị này bao gồm erythromycin, axit azelaic, clindamycin, v.v. Ngoài ra, tác động tiêu cực của phương pháp này đến hệ vi sinh trên da hiện vẫn đang được nghiên cứu, do đó, phương pháp điều trị bằng benzoyl peroxide được khuyến khích sử dụng hơn. Phương pháp điều trị này có thể được sử dụng kết hợp với kẽm, có đặc tính chống viêm, giúp tăng hiệu quả cho việc điều trị.
  • Phương pháp điều trị bằng Retinoids có chứa các chất như isotretinoin, tretinoin hoặc adapalene, vừa có tác dụng tiêu sừng đối với mụn trứng cá vừa có tác dụng kháng khuẩn đối với mụn viêm. Đôi khi, chúng được sử dụng kết hợp với thuốc kháng sinh bôi ngoài da hoặc benzoyl peroxide.
điều trị mụn bằng phương pháp bôi thoa

Phương pháp điều trị mụn bằng skincare khoa học là một quy trình được xây dựng dựa trên các nghiên cứu và nguyên tắc khoa học để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc cải thiện tình trạng da mụn. Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình này:

1. Làm sạch da (Cleansing)

Làm sạch da là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quy trình skincare. Bạn nên sử dụng một loại sữa rửa mặt cho da mụn dịu nhẹ, không chứa cồn và có khả năng làm sạch sâu để loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa và lớp trang điểm. Điều này giúp ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông, một trong những nguyên nhân chính gây ra mụn.

2. Sử dụng toner (Toning)

Toner giúp cân bằng độ pH của da, làm dịu da và chuẩn bị cho các bước dưỡng da tiếp theo. Chọn toner không chứa cồn để tránh gây khô da và kích ứng. Một số toner còn chứa các thành phần giúp làm giảm viêm nhiễm và se khít lỗ chân lông.

Với Bioderma, chúng tôi khuyên bạn nên sử dụng Sensibio Tonique. Đây là một sản phẩm nước cân bằng da (toner) thuộc dòng Sensibio, được thiết kế đặc biệt dành cho làn da nhạy cảm và dễ kích ứng. Sản phẩm này giúp làm dịu, làm mềm và cân bằng độ pH của da sau khi làm sạch, chuẩn bị cho các bước dưỡng da tiếp theo.

sensibio nước hoa hồng

3. Điều trị (Treatment)

Đây là bước quan trọng nhất trong việc điều trị mụn. Có nhiều loại sản phẩm điều trị mụn, tùy thuộc vào tình trạng da của bạn:

  • Benzoyl Peroxide: Giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và làm giảm viêm.
  • Salicylic Acid: Giúp tẩy tế bào chết, thông thoáng lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn.
  • Retinoids: Giúp tăng cường tái tạo tế bào da, làm giảm mụn và ngăn ngừa sẹo mụn.
  • Tea Tree Oil: Có tính kháng khuẩn và chống viêm tự nhiên, giúp làm dịu da mụn.

4. Dưỡng ẩm (Moisturizing)

Dưỡng ẩm là bước không thể thiếu, ngay cả khi bạn có làn da dầu. Sử dụng một loại kem dưỡng ẩm cho da dầu mụn không chứa dầu (oil-free) và không gây tắc nghẽn lỗ chân lông (non-comedogenic) để duy trì độ ẩm cho da mà không làm tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn.

5. Bảo vệ da (Sun Protection)

Bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV là rất quan trọng, đặc biệt khi sử dụng các sản phẩm điều trị mụn có thể làm da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng. Chọn kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên và không gây tắc nghẽn lỗ chân lông.

Lời khuyên bổ sung:

  • Không tự ý nặn mụn: Việc nặn mụn có thể gây nhiễm trùng và để lại sẹo.
  • Chế độ ăn uống và sinh hoạt: Ăn uống lành mạnh, uống đủ nước và ngủ đủ giấc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng da.
  • Thăm khám bác sĩ da liễu: Nếu tình trạng mụn nghiêm trọng, bạn nên tìm đến bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Điều trị mụn bằng skincare khoa học không phải là một quy trình nhanh chóng mà cần kiên nhẫn và sự chăm sóc đúng cách. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn xây dựng một quy trình chăm sóc da hiệu quả để đối phó với mụn.

điều trị mụn bằng skincare

Tác dụng phụ của các phương pháp điều trị mụn

Các tác dụng phụ của phương pháp điều trị bằng đường uống và bôi là khác nhau, tùy thuộc vào liều lượng, thời gian điều trị và tình trạng của người bị mụn trứng cá. Tuy nhiên, có 3 tác dụng phụ thường gặp như:

 

Mục tiêu của hầu hết các phương pháp điều trị là giảm tiết bã nhờn, do đó, chúng sẽ làm khô da của bạn. Sử dụng trong thời gian dài có thể khiến da bị kích ứng và tăng độ nhạy cảm, đôi khi tình trạng này chỉ xảy ra ở niêm mạc (đặc biệt là môi) nhưng đôi khi ảnh hưởng đến toàn bộ khuôn mặt.

Đây là một hiện tượng rất phổ biến với phương pháp điều trị bằng isotretinoin đường uống. Do đó, cần phải giải quyết tình trạng khô da này bằng việc sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm phù hợp cho làn da mụn. Chúng phải không gây mụn và cung cấp đủ lượng chất béo để nuôi dưỡng làn da mà không gây ra các nốt mụn mới.

 

da khô nứt nẻ khi điều trị mụn

Nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá, đặc biệt là thuốc kháng sinh (doxycycline) và isotretinoin, có thể làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh nắng mặt trời. Do đó, nếu dùng các phương pháp điều trị này vào mùa hè, bạn phải sử dụng kèm với sản phẩm chống nắng không gây mụn.

Nói chung, bạn nên biết rằng các phương pháp điều trị mụn trứng cá thường gây khô da và làm mỏng lớp sừng. Làn da vì thế mỏng manh hơn và dễ bị bắt nắng hơn. Do đó, bạn nên áp dụng các phương pháp điều trị vào buổi tối và sử dụng kem chống nắng có khả năng bảo vệ cao như một biện pháp phòng ngừa.

 

chống nắng là cách điều trị mụn hiệu qủa

Kháng thuốc kháng sinh

Việc sử dụng kháng sinh chỉ với mục đích điều trị mụn trứng cá, tức là không kết hợp với một phân tử khác, có thể có tác động tiêu cực đến hệ vi khuẩn trên da nếu dùng phương pháp thoa và trên hệ vi khuẩn nói chung nếu dùng đường uống.

Hơn nữa, giống như các loại vi khuẩn khác, vi khuẩn gây ra mụn trứng cá có thể kháng lại các phương pháp điều trị. Các bác sĩ da liễu hiện biết rằng sự cân bằng của hệ vi sinh vật đóng một vai trò quan trọng trong mụn trứng cá, mặc dù điểm này vẫn chưa được làm rõ.

“Xu hướng hiện nay là không sử dụng thuốc kháng sinh quá ba tháng.”

Mất bao lâu để việc điều trị có tác dụng?

Hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như việc bệnh nhân có làm đúng lời khuyên của bác sĩ hay không.

Mỗi người sẽ phản ứng với thuốc khác nhau và phương pháp điều trị có hiệu quả hay không được đánh giá sau khoảng thời gian ba tháng nói chung. Vì vậy, hãy kiên nhẫn! Bạn có thể thấy kết quả ban đầu chỉ sau bốn tuần, nhưng trong hầu hết các trường hợp, phải mất ít nhất hai tháng để thấy được kết quả.

  • Nếu việc điều trị không có hiệu quả, bác sĩ có thể thay đổi phương pháp điều trị khác cho bạn. Ngoài ra, bạn cũng nên cho bác sĩ biết những sản phẩm làm sạch và dưỡng ẩm mà bạn đang sử dụng trong quá trình điều trị, bạn có tẩy tế bào chết cho da hay không, bạn có tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hay không, v.v.
  • Nếu việc điều trị của bạn có hiệu quả, bạn nên tiếp tục trong vài tháng. Bạn sẽ cần phải kiên nhẫn nếu bạn muốn đạt được kết quả lâu dài. Trong mọi trường hợp, bạn không nên ngừng hoặc giảm việc điều trị khi bạn bắt đầu thấy sự cải thiện!
  • Nếu các tác dụng phụ khó đối phó, hãy nói chuyện với bác sĩ về chúng. Bác sĩ có thể đề nghị phương pháp điều trị bổ sung cho bạn nếu cần thiết.

Để tối đa hóa cơ hội thành công, có hai quy tắc bạn cần tuân theo. Thứ nhất, không nên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời mà không sử dụng kem chống nắng. Thứ hai, bạn không được dùng tay chạm vào các nốt mụn. Thứ ba, việc nặn mụn không đúng cách sẽ góp phần gây viêm nhiễm, vì tay bạn là vật trung gian truyền vi khuẩn và da yếu cũng sẽ rất dễ để lại sẹo.