Understand my skin

Da nhạy cảm là gì? Các cách nhận biết da nhạy cảm

Da nhạy cảm - "kẻ khó chiều" trong thế giới sắc đẹp - thường xuyên biểu lộ sự "khó chịu" bằng những cơn ngứa râm ran, châm chích, thậm chí nóng rát và ửng đỏ tạm thời. Nguyên nhân gây ra tình trạng này cũng muôn vàn, khiến việc xác định và chăm sóc trở nên phức tạp.

Bioderma sẽ cùng bạn khám phá bí ẩn về da nhạy cảm, đồng thời hé lộ những dấu hiệu nhận biết để bạn có thể "cưng chiều" làn da của mình một cách phù hợp nhất.

Hiện tượng da nhạy cảm nay càng có xu hướng gia tăng và lan rộng trên toàn cầu. Theo một báo cáo, ước tính có đến 60-70% phụ nữ và 50-60% nam giới trên thế giới đang phải đối mặt với tình trạng này¹.

Trong quá khứ, tình trạng da nhạy cảm thường ít được ghi lại. Đây được xem là vấn đề không cần thiết phải can thiệp y tế, bởi những cảm giác khó chịu thường mang tính chủ quan, lặp đi lặp lại, và do vậy nên hiện tượng này được bình thường hóa.

Mặc dù chỉ được xem là "vấn đề nhỏ", da nhạy cảm lại ảnh hưởng tới mọi khía cạnh cuộc sống của những người sở hữu nó một cách âm thầm. Từ quyết định ăn uống, mua sắm, trang phục, thậm chí cả địa điểm vui chơi giải trí ,... họ luôn nơm nớp lo sợ về tác động của môi trường xung quanh lên làn da. Việc phải đối mặt với những hậu quả do da nhạy cảm gây ra hàng ngày thực sự là gánh nặng tinh thần và thể chất đối với họ.

¹ Farage MA. Sự phổ biến của da nhạy cảm. Front Med 2019; 6:98.

Các triệu chứng của da nhạy cảm

Do số lượng người mắc bệnh ngày càng tăng, vào năm 2017, da nhạy cảm đã được Diễn đàn Quốc tế Nghiên cứu Ngứa (IFSI) công nhận là một hội chứng da liễu chính thức.

Dr. Michèle Sayag, Medical Strategy Director - BIODERMA.

Da nhạy cảm được định nghĩa là tình trạng da dễ bị kích ứng và xuất hiện các cảm giác khó chịu như châm chích, nóng rát, đau, ngứa khi tiếp xúc với các tác nhân thông thường không gây ảnh hưởng đến da. Da nhạy cảm có thể trông như da bình thường, nhưng cũng có thể bao gồm thêm các triệu chứng như ửng đỏ nhẹ, thoáng qua, hoặc thậm chí bong tróc, sần sùi. Tuy nhiên, nó khác biệt hoàn toàn so với các bệnh lý da liễu có biểu hiện mẩn đỏ vĩnh viễn như bệnh rosacea.

Dr. Michèle Sayag, Medical Strategy Director - BIODERMA.

Tất cả các triệu chứng khó chịu của da nhạy cảm này có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, thậm chí dai dẳng hơn. Nỗi ám ảnh về những phản ứng bất thường của da buộc người mắc bệnh phải điều chỉnh thói quen chăm sóc da và thậm chí cả lối sống trong thời gian dài, có khi kéo dài suốt cuộc đời.

Các triệu chứng:

Khô căng
Ngứa ran
Cảm giác nóng rát
Ngứa

Aurélie Guyoux, R&D Director - NAOS.

Da nhạy cảm thực chất là một cơ chế tự vệ tự nhiên mang lại nhiều lợi ích. Giống như lớp giáp bảo vệ cơ thể khỏi môi trường, da đóng vai trò trung gian, liên tục thu thập thông tin về tác nhân bên ngoài và kích hoạt các cơ chế thích nghi, bảo vệ phù hợp. Ví dụ, nhờ cơ chế tiết mồ hôi, da ta thích nghi với nhiệt độ cao; nhờ melanin và khả năng chống oxy hóa, da ta chống lại tia UV. Tuy nhiên, trong thời đại hiện đại, da phải đối mặt với vô số tác nhân gây kích ứng, khiến da nhạy cảm phản ứng mạnh mẽ, thậm chí quá mức trước những tác động này. May mắn thay, sự nhạy cảm này có thể được điều chỉnh và cải thiện.

Aurélie Guyoux, R&D Director - NAOS.

Mặc dù các nhà khoa học vẫn đang miệt mài nghiên cứu để giải mã trọn vẹn bản chất của da nhạy cảm, Laboratoire BIODERMA đã hé lộ hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:

Đây là trường hợp rối loạn sinh học khiến các sợi thần kinh da trở nên quá nhạy cảm, dễ dàng bị kích thích bởi các tác nhân bên ngoài. Hệ quả là da phản ứng thái quá, dẫn đến nhiều biểu hiện khó chịu như châm chích, nóng rát, ngứa rát... Da nhạy cảm tự nhiên thường dai dẳng và kéo dài suốt cuộc đời.

Khác với da nhạy cảm tự nhiên, da nhạy cảm kích ứng xuất phát từ các yếu tố môi trường và lối sống. Trong môi trường ô nhiễm, da mặt của chúng ta liên tục tiếp xúc với vô số tác nhân gây kích ứng như bụi mịn, tia UV, căng thẳng,... Để chống lại những tác nhân này, da sản sinh ra các gốc tự do. Tuy nhiên, khi lượng gốc tự do vượt quá mức bình thường, nó sẽ dẫn đến tình trạng stress oxy hóa, phá vỡ hàng rào bảo vệ da, tạo điều kiện cho các chất kích ứng dễ dàng xâm nhập. Sự kết hợp giữa stress oxy hóa và hàng rào da suy yếu dẫn đến tình trạng viêm da và da nhạy cảm. Tình trạng này có thể xuất hiện và thuyên giảm tùy thuộc vào lối sống và môi trường sống của mỗi người, nhưng nhìn chung, nó đang có xu hướng gia tăng trên toàn thế giới.

Dù xuất phát từ nguyên nhân nào, da nhạy cảm đều đánh mất khả năng cân bằng và tự bảo vệ. Khi phản ứng, da cần nhiều thời gian hơn để phục hồi. Vòng xoáy luẩn quẩn giữa trạng thái khỏe mạnh và nhạy cảm cứ thế tiếp diễn, dẫn đến những cơn châm chích, ngứa rát, nóng rát và ửng đỏ dai dẳng. Đây là dấu hiệu cho thấy da nhạy cảm đã trở thành một phần của cuộc sống, đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc đặc biệt.

Da nhạy cảm phản ứng với những điều gì?

Các yếu tố kích hoạt da nhạy cảm rất nhiều và đa dạng, xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau.

Ô nhiễm

Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, kim loại nặng, bụi mịn có trong ô nhiễm đều có thể ảnh hưởng đến da.

Tia UV

Tia UV cũng có thể ảnh hưởng đến da nhạy cảm

Nhiệt độ

Nhiệt độ nóng hoặc lạnh, gió, không khí ẩm ướt hoặc khô, máy điều hòa, sự thay đổi theo mùa đều có thể kích thích da nhạy cảm.

Hoạt chất tẩy rửa

Chất tẩy rửa, chất hoạt động bề mặt và các sản phẩm vệ sinh khác có thể quá mạnh đối với da nhạy cảm.

Hormone

Hormone liên quan đến thai kỳ và chu kỳ kinh nguyệt có thể ảnh hưởng đến da. 42% phụ nữ tiền mãn kinh cho biết da họ cảm thấy nhạy cảm hơn ngay trước hoặc trong kỳ kinh nguyệt, và hơn 70% phụ nữ sau mãn kinh cho biết da họ nhạy cảm hơn sau thời kỳ mãn kinh².

Yếu tố lối sống

Các yếu tố lối sống như hút thuốc, thuốc tránh thai, cạo râu, quần áo, rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi và một số loại thực phẩm có thể ảnh hưởng đến da nhạy cảm.

Mỹ phẩm và trang điểm

Mỹ phẩm và trang điểm có thể chứa các phân tử gây kích ứng như chất tạo màu, chất bảo quản hoặc sulfit. Đối với da nhạy cảm, điều cần thiết là phải sử dụng sản phẩm rửa mặt dịu nhẹ, không gây kích ứng và phù hợp để bảo vệ lớp màng da.