Viêm da cơ địa ở trẻ em: Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm da cơ địa ở trẻ em là gì?

Viêm da cơ địa ở trẻ em, còn được biết đến là bệnh chàm, là một loại viêm da mãn tính có xu hướng tái phát thường xuyên. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi nhưng thường bắt đầu ở trẻ em. Trên thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, tỷ lệ mắc bệnh viêm da cơ địa ở trẻ em chiếm khoảng 10-30% và 5-10% ở trẻ vị thành niên. Tại Việt Nam, một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc viêm da cơ địa ở trẻ nhũ nhi là 26,6% và 16% ở trẻ dưới 5 tuổi.

Viêm da cơ địa không phải là bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, khi da của trẻ bị khô và dị ứng, chúng sẽ ảnh hưởng phần nào đến chất lượng cuộc sống của trẻ và gia đình. Bệnh này tuy không thể chữa khỏi nhưng có thể tự biến mất lúc nhỏ (trước năm tuổi trong 50% trường hợp) nếu kiểm soát tốt các triệu chứng. Chỉ 4% các trường hợp viêm da dị ứng kéo dài cho đến tuổi trưởng thành, và tình trạng bệnh nhìn chung khá nghiêm trọng . Dưới đây là một số khuyến cáo của Bioderma trong việc vệ sinh và chăm sóc đối với da khô và dị ứng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhằm phòng ngừa bệnh tiến triển nặng kéo dài hay tiến triển nặng hơn.

Viêm da cơ địa thường khởi phát từ rất sớm. Có tới 60% trường hợp bắt đầu trong năm đầu đời, 30% trong 5 năm đầu tiên và chỉ 10% bắt đầu sau 5 tuổi. Thông thường, hơn 90% trường hợp sẽ ổn định sau 2 tuổi. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 5% trẻ tiếp tục mắc bệnh khi lớn, và một số trường hợp có thể tái phát nhiều lần cho đến khi trưởng thành.

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa ở trẻ em

Viêm da cơ địa là bệnh thường gặp với nguyên nhân phức tạp, bao gồm yếu tố di truyền và rối loạn miễn dịch. ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng cho biết, thay đổi về gen có thể ảnh hưởng đến chức năng bảo vệ da, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh từ môi trường xâm nhập.

Rối loạn miễn dịch: Phản ứng bất thường qua trung gian IgE (type I) và tế bào (type IV) là nguyên nhân thường gặp. Môi trường cũng đóng vai trò quan trọng, như thời tiết khô hanh, tiếp xúc với dị nguyên (phấn hoa, bụi, lông động vật) và thức ăn (thịt bò, trứng, lạc, tôm, cua).

Thời tiết hanh khô làm da khô hơn, khiến triệu chứng viêm da cơ địa nặng hơn vào mùa đông và giảm vào mùa hè. Sử dụng xà phòng hoặc chất tẩy rửa không phù hợp, điều kiện vệ sinh kém cũng làm bệnh nặng hơn. Bố mẹ cần tuân thủ điều trị và không tự ý sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho trẻ.

Biến chứng viêm da cơ địa ở trẻ em cần chú ý

Viêm da cơ địa có thể gây ra các biến chứng từ nhẹ đến nặng ở trẻ. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, trẻ có thể khó chịu, quấy khóc do ngứa và ngủ không ngon giấc, ảnh hưởng đến sự phát triển sau này. Nhiều trẻ bị viêm da cơ địa có xu hướng bỏ ăn, kén ăn, và phần da viêm có thể bị bội nhiễm với vi khuẩn, virus, nấm,... khiến bệnh tình trở nên trầm trọng hơn. Đối với trẻ lớn, viêm da cơ địa có thể khiến trẻ tự ti do bị trêu chọc, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và khiến trẻ cảm thấy mình khác biệt so với các bạn.

Mặc dù viêm da cơ địa không gây ra các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể tái phát nhiều lần, để lại sẹo và tổn thương da. Theo thống kê, hơn một nửa số trẻ nhỏ bị viêm da cơ địa có thể phát triển thành bệnh hen suyễn và sốt cỏ khô (một dạng viêm mũi dị ứng với các triệu chứng giống cảm lạnh như chảy nước mũi, sung huyết, hắt hơi và áp lực xoang) vào năm 13 tuổi.

Các câu hỏi thường gặp về viêm da cơ địa ở trẻ em

Trẻ bị viêm da cơ địa bảo lâu thì khỏi?

Thời gian để trẻ bị viêm da cơ địa khỏi hẳn có thể thay đổi rất nhiều, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và cách chăm sóc, điều trị, thông thường sẽ khỏi sau 18 đến 24 tháng. Tuy nhiên, viêm da cơ địa là một bệnh mãn tính, nghĩa là nó có thể kéo dài và tái phát nhiều lần trong đời trẻ. Thông thường, các triệu chứng viêm da cơ địa có thể được kiểm soát bằng cách điều trị và chăm sóc da đúng cách, nhưng rất khó để nói chính xác bao lâu thì khỏi hoàn toàn.

Mẹ nên cho bé kiêng ăn gì khi bé bị viêm da cơ địa? 

Khi trẻ bị viêm da cơ địa, mẹ nên cân nhắc kiêng ăn các loại thực phẩm có thể kích hoạt hoặc làm tệ hóa tình trạng da. Dưới đây là một số thực phẩm mà mẹ nên thận trọng:

1. Sữa và sản phẩm từ sữa: Sữa bò và các sản phẩm từ sữa như kem, yogurt, và phô mai có thể gây kích ứng da.
2. Trái cây và quả hạch: Một số trẻ có thể bị kích ứng bởi các loại trái cây và quả hạch như hạnh nhân, lạc, và hạnh đào.
3. Thịt và cá: Một số trẻ có thể bị kích ứng bởi thịt và cá, đặc biệt là cá biển.
4. Đậu nành: Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành có thể làm tệ hóa tình trạng da.
5. Trigo và gluten: Một số trẻ có thể bị kích ứng bởi gluten, một protein có trong ngũ cốc như bánh mì và bánh ngọt.
6. Trứng: Trứng cũng có thể là một yếu tố kích ứng cho một số trẻ.