Sau khi những nốt mụn biến mất, thì những vết sẹo sẽ bắt đầu xuất hiện trong đó có sẹo rỗ - một loại sẹo khiến chúng ta mất tự tin khi giao tiếp. Sẹo rỗ nếu không điều trị đúng cách sẽ khiến da của bạn bị lồi lõm, không mịn màng, sần sùi và khô nhám. Vậy nguyên nhân và cách phục hồi da mặt bị rỗ như thế nào? Hãy cùng tham khảo qua bài viết của Bioderma.
Sẹo rỗ (hay còn gọi là sẹo lõm) là các vết sẹo xuất hiện khi da bị tổn thương sâu, không có khả năng tự tái tạo hoàn toàn và bị lõm xuống so với bề mặt da xung quanh. Sẹo rỗ thường xuất hiện sau khi da bị mụn trứng cá, thủy đậu, hoặc các chấn thương da khác như vết cắt, vết thương.
Sẹo rỗ hình thành do sự tổn thương đến lớp trung bì của da, dẫn đến sự thiếu hụt collagen và elastin - hai protein quan trọng giúp da duy trì độ đàn hồi và săn chắc. Khi lớp da này bị tổn thương, da không thể tự phục hồi hoàn toàn, dẫn đến hình thành các vết lõm trên bề mặt da.
Sẹo rỗ thường rất dễ nhận diện, nó cũng không gây đau hay cảm giác khó chịu nào cả. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng sẹo rỗ nhưng chủ yếu là do những nguyên nhân sau:
Để áp dụng các biện pháp điều trị sẹo rỗ hiệu quả và phù hợp với từng trường hợp cụ thể, các bác sĩ chuyên khoa da liễu - thẩm mỹ da sẽ phân loại các dạng sẹo rỗ hiện nay dựa trên hình dáng như sau:
Sẹo đáy nhọn có hình dạng giống như các vật nhọn đâm sâu vào cấu trúc da. Các vết sẹo này thường rộng hơn 2mm và sâu hơn 0.5mm, làm cho bề mặt da trở nên lỗ chỗ và kém mịn màng. Loại sẹo này chủ yếu là kết quả của việc không điều trị dứt điểm mụn trứng cá và là một trong những dạng sẹo rỗ khó điều trị nhất.
Sẹo chân vuông có các cạnh thẳng đứng, rộng hơn so với sẹo đáy nhọn. Chúng giống như những vết lõm lớn hoặc miệng núi lửa, thường xuất hiện ở vùng má và hàm. Những vết sẹo này hình thành từ việc nặn mụn sai cách hoặc là hậu quả của bệnh thủy đậu.
Sẹo đáy tròn có các cạnh dốc và nhấp nhô, tạo nên bề mặt da lượn sóng và kém mịn màng. Loại sẹo này, còn được gọi là sẹo hình lượn sóng, thường xuất hiện ở vùng má dưới và cằm, nơi da dày hơn.
Tình trạng da lúc này xuất hiện đồng thời các dạng sẹo rỗ như đáy nhọn, chân vuông, và đáy tròn, khiến da trở nên kém mịn màng. Điều này xảy ra do các nốt mụn sau khi lành không có một quy tắc nhất định trong việc hình thành sẹo rỗ. Tùy thuộc vào loại mụn, mức độ viêm nhiễm và cơ địa của mỗi người, các dạng sẹo rỗ khác nhau sẽ xuất hiện sau mỗi đợt mụn. Sẹo rỗ hỗn hợp rất thường gặp ở những người đã có sẹo rỗ từ trước.
Phân loại sẹo rỗ như trên giúp các bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp và đạt được kết quả tốt nhất cho từng trường hợp cụ thể.
Vậy khi bị sẹo rỗ có chữa được không là một trong những câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Và câu trả lời sẽ là có. Với sự phát triển của y học hiện nay đặc biệt trong lĩnh vực da liễu, làm đẹp, thẩm mỹ viện thì việc điều trị sẹo rỗ, sẹo lõm được hình thành lâu năm là hoàn toàn có thể.
Với các phương pháp đã được nghiên cứu, thử nghiệm và đi vào thực tế mang đến những hiệu quả tốt nhất để cải thiện tình trạng sẹo lõm. Đặc biệt theo thống kê việc điều trị sẹo rỗ có thể cải thiện được lên đến 80% nếu lựa chọn đúng phương pháp và cách điều trị. Hiện nay để điều trị sẹo sẽ có sự tác động trực tiếp vào vị trí vùng da lõm tạo ra những tổn thương giả kích thích khả năng tự tái tạo của da, dần dần được lấp đầy.
Để điều trị tình trạng sẹo rỗ cần dựa trên loại sẹo mà người bệnh mắc phải. Vì đây là dạng tổn thương mà da không thể tự phục hồi nên rất khó điều trị, đòi hỏi phải tái khám và tái chữa nhiều lần mới có thể cho kết quả khả quan. Sau đây là một số phương pháp chữa sẹo rỗ thường gặp hiện nay:
Đây là biện pháp khá phổ biến, hoạt động theo cơ chế bôi hóa chất lên bề mặt da để phá hủy lớp mô da bị tổn thương. Sau đó, da sẽ bị dung dịch hóa học làm cho bong tróc, kích thích lớp mô tươi mới bên dưới phát triển nhằm tái tạo biểu bì da.
Đây là phương pháp tái tạo tế bào da bằng cách xuyên thủng lớp da hiện tại nhiều sẹo rỗ. Bác sĩ sẽ dùng thiết bị có nhóm kim nhỏ lăn lên da mặt theo nhiều hướng khác nhau, tạo ra các vết thủng nhỏ giúp hình thành lớp collagen mới.
Chất làm đầy mô hay filler được tiêm vào vùng da sẹo để làm đầy bề mặt sẹo giúp chúng được nâng bằng với lớp da bình thường xung quanh.
Đây là biện pháp hiệu quả trong điều trị sẹo rỗ, đặc biệt là sẹo rỗ chân đáy nhọn. Bác sĩ sẽ cắt các mô sẹo bằng một cây kim nhỏ và khâu lại vết thương. Nếu kích thước sẹo lớn, có thể lấy da sau tai để ghép vào.
Phương pháp này được ứng dụng cho người bị sẹo rỗ hình lượn sóng. Bác sĩ đâm kim nhiều lần dưới da theo chuyển động quạt, tạo vết thương mới giúp làm liền vết sẹo.
Laser giúp tái tạo bề mặt da hiệu quả, đặc biệt là các loại laser khác nhau phù hợp với nhiều loại sẹo mụn khác nhau.
Sử dụng tế bào gốc để tái tạo và sửa chữa làn da, góp phần duy trì nội môi của da và sửa chữa vết thương.
Về thời gian điều trị sẹo rỗ thì chúng ta không nên nóng vội mà cần phải kiên trì điều trị trong một thời gian nhất định. Theo các khuyến cáo của bác sĩ da liễu, điều trị sẹo rỗ, sẹo lõm nên thực hiện càng sớm càng tốt. Thời gian điều trị sẹo rỗ nên thực hiện ở độ tuổi từ 15 – 35 tuổi. Đây là thời gian có thể tác động và thúc đẩy collagen tăng sinh nhanh, sẽ rút ngắn thời gian điều trị hơn. Nhóm độ tuổi trên 35, thì thời gian điều trị sẹo rỗ sẽ kéo dài hơn. Sau khi được thăm khám và xác định được tình trạng sẹo lõm của da, các bác sĩ sẽ tiến hành lên phác đồ điều trị cụ thể nhất với từng khách hàng để giúp đạt hiệu quả điều trị cao.
Một trong những cách trị sẹo rỗ trên mặt tốt nhất là bạn nên điều trị sớm. Sẹo càng ở mức độ nặng và để lâu thì càng khó điều trị. Theo các bác sĩ da liễu, mức độ tổn thương và thời gian hình thành sẹo chính là nhân tố quyết định tới việc phục hồi của làn da. Với sẹo mới xuất hiện, chân sẹo còn non và chưa hoàn toàn xơ cứng thì việc điều trị sẽ nhanh và hiệu quả hơn. Với sẹo đã để lâu, vết sẹo bị xơ cứng, cấu trúc chân sẹo chắc chắn thì việc chữa trị sẽ khó khăn, tốn nhiều thời gian và tiền bạc hơn. Do đó, để đạt hiệu quả chữa sẹo cao nhất, người bệnh nên tiến hành xử lý càng sớm càng tốt.
Không có cách chữa sẹo rỗ nào hoàn hảo bằng việc chúng ta tuân thủ đúng liệu trình điều trị sẹo. Để đưa ra một phác đồ điều trị, bác sĩ đã suy xét tới tất cả khía cạnh có lợi và những yếu tố có thể ảnh hưởng tới bạn. Phác đồ cũng có thể điều chỉnh sau một lần tái khám để đảm bảo hiệu quả nhanh và tốt nhất. Bất kỳ một thay đổi nào cũng có thể ảnh hưởng tới kết quả hỗ trợ điều trị cuối cùng.
Do vậy, bạn không nên tự ý thay đổi phác đồ hỗ trợ điều trị của bác sĩ. Bởi vì da cần thời gian để hồi phục cho nên bạn cần hết sức kiên trì tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Sẹo là tổn thương sâu và vĩnh viễn, nên không có cách nào hồi phục da trong một sớm một chiều. Thông thường, bác sĩ sẽ hỗ trợ điều trị sẹo lõm theo nhiều buổi. Tùy thuộc vào tình trạng sẹo, tốc độ khôi phục của da, mức độ đáp ứng phương pháp hỗ trợ điều trị của từng người mà liệu trình hỗ trợ điều trị sẹo có thể kéo dài từ 3-8 buổi.
Hiện nay, với công nghệ y học phát triển có rất nhiều phương pháp điều trị sẹo rỗ khác nhau. Có 3 loại sẹo thường gặp là sẹo rỗ chân vuông, sẹo chân đá nhọn và sẹo rỗ hình lượn sóng. Sẹo chân đá nhọn khó chữa hơn 2 loại còn lại. Đặc biệt, hầu hết bệnh nhân khi đi điều trị sẹo rỗ thường bị phối hợp nhiều loại sẹo khác nhau. Để điều trị sẹo lõm thành công, cần phối hợp nhiều kỹ thuật trị liệu và lựa chọn đúng phương pháp phù hợp với mình. Các phương pháp điều trị sẹo rỗ có thể kể đến như:
Sau khi điều trị sẹo rỗ, bước chăm sóc da đóng vai trò vô cùng quan trọng trong một các cách trị sẹo rỗ. Nếu điều trị bằng những phương pháp có cơ chế tái tạo da, người bệnh nên sử dụng kết hợp thêm các sản phẩm chăm sóc da, làm dịu da như sữa rửa mặt cho da dầu, nước tẩy trang cho da dầu mụn và kem dưỡng phục hồi da, hỗ trợ làm đầy sẹo và các loại thuốc uống kết hợp. Lưu ý, nên sử dụng các sản phẩm và thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Khi bị sẹo rỗ, làn da của bạn cũng cần được chăm sóc đặc biệt nhất là việc dùng các loại mỹ phẩm. Khi lựa chọn mỹ phẩm, bạn cần xem xét kỹ nguồn gốc xuất xứ và địa chỉ bán hàng để đảm bảo an toàn. Người dùng nên lựa chọn sản phẩm tại nhà thuốc đạt chuẩn GPP để an toàn cho da và không khiến tình trạng sẹo ngày một nặng hơn.
Mặc dù sẹo rỗ không gây đau đớn hay ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề thẩm mỹ. Vì thế, để chữa trị những phiền toái do mụn trứng cá để lại, đặc biệt là sẹo rỗ, bạn nên đến khám tại các trung tâm da liễu có uy tín và đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp sớm nhất có thể để nhanh chóng lấy lại làn da mịn màng, khỏe mạnh.
Trong quá trình điều trị sẹo rỗ, việc ăn uống cẩn thận đóng vai trò quan trọng. Bên cạnh việc bổ sung các thực phẩm cung cấp dinh dưỡng hỗ trợ da phục hồi, cần tránh những loại thực phẩm có thể làm chậm quá trình lành vết thương hoặc gây dị ứng như đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ.
Chế độ ăn uống và nghỉ ngơi ảnh hưởng nhiều đến kết quả điều trị sẹo rỗ. Những thực phẩm giúp tăng khả năng chữa lành vết thương bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, bông cải xanh, bơ, kiwi,... Bên cạnh đó, nhóm thực phẩm giàu vitamin A, B, E như khoai lang, rau diếp cá, đu đủ, các loại hạt,... giúp tăng cường lượng collagen. Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày cũng là biện pháp tốt để cấp ẩm cho da.
Các thực phẩm làm từ nếp như bánh chưng, xôi, bánh tét,... nên hạn chế vì có thể gây sưng viêm vết sẹo. Mặc dù rau xanh chứa nhiều vitamin tốt cho sức khỏe, nhưng các loại rau như rau muống, rau ngót, rau dền lại có thể làm tình trạng sẹo nghiêm trọng hơn. Hải sản có vỏ cứng như tôm, cua, ghẹ, ốc,... cũng nên tránh vì chúng có thể làm vết sẹo rộng hơn và khó lành
Việc sẹo rỗ có tự hết hay không phụ thuộc vào độ sâu và loại sẹo:
Tóm lại, sẹo rỗ thường cần sự can thiệp từ các phương pháp điều trị để cải thiện, và không phải sẹo rỗ nào cũng tự hết được mà có thể cần phải được điều trị chuyên sâu để đạt được kết quả tối ưu.
Có thể trị được sẹo rỗ tuy nhiên hiệu quả của liệu pháp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ sâu và loại sẹo rỗ.
Không nặn mụn là một trong những lời khuyên quan trọng để tránh sẹo rỗ do mụn. Khi bạn nặn mụn, đặc biệt là mụn mủ, bạn có thể gây tổn thương cho da và tăng nguy cơ hình thành sẹo rỗ. Hành động này có thể làm viêm nhiễm tế bào da xung quanh mụn và gây ra tổn thương sâu hơn vào mô mềm dưới da.
